توسعه بازارهای محلی انرژی: راهکاری برای توسعه پایدار تامین انرژی
هدف کلی بازارهای انرژی، تامین انرژی کارآمد و عدالت محور است به گونه ای که منطبق بر نیازهای مصرف کنندگان باشد. در این راستا، دو عنصر رقابت و قانون گذاری راه های مختلف در دسترس برای رسیدن به این اهداف هستند. بازارهای سنتی برق در ادغام منابع جدید تولید انرژی، فناوری و زیرساخت‌های نوین با چالش‌هایی مواجه است. در نتیجه، این موضوع پژوهشگران را به سمت طراحی بازار جدیدی تغییر داده است که می تواند در ساختار بازار موجود جا بیفتد. یکی از این بازارها، بازار محلی برق است که با توسعه موزون تولید توزیع شده در سمت مصرف کنندگان، ذخیره سازی، پاسخگویی بار و همچنین مدل های همتا به همتا امکان مشارکت همه شرکت کنندگان در بازار را فراهم می کند. این گونه بازارها، از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) برای انتقال پایدار و کارآمد برق به مصرف کنندگان استفاده می نمایند. همچنین بازارهای محلی برق قادرند تکنولوژی های تولید پراکنده مشترکین را با سطح ریزشبکه و شبکه هوشمند در سمت توزیع هماهنگ نموده و سبب مزایای فراوانی برای تمامی بخش های یاد شده گردد. افزایش نرخ نفوذ و گسترش منابع انرژی توزیع شده، سبب ایجاد چالش ها و فرصت هایی برای سیستم های انرژی به ویژه در سطح شبکه توزبع برق شده است. در این راستا، بازارهای محلی انرژی میتوانند به عنوان راه حلی مطرح باشند که نه تنها شبکه توزیع را توانمند ساخته، بلکه فضای منصفانه و آزادی را برای قیمت گذاری بین مشترکین در شبکه توزیع فراهم می نمایند.
حرکت به سمت توسعه منابع تولید پراکنده و غیرمتمرکز، چالش‌هایی را برای ساختارهای حاکمیتی، نظارتی و تجاری موجود ایجاد می‌کند. در انگلیس و سایر نقاط اروپا، بازارهای انرژی محلی به عنوان یکی از راه‌حل‌های این مساله برای هماهنگ‌سازی این سیستم پیچیده نوظهور در حال توسعه است. مفاهیم بازارهای محلی انرژی هنوز در مراحل اولیه توسعه و آزمایش است و آن را نمی توان از نظر طراحی و عملکرد بی نقص دانست. هنوز ارزش‌های کسب شده، هزینه ها و مزایای مختلف این بازار هنوز به طور کامل و دقیق مورد ارزیابی قرار نگرفته است. با این حال مطالعات عمیق در این حوزه، می تواند به عنوان رهگشای توسعه این گونه از بازار در سمت مشترکین باشد. پلتفرم‌های پیشنهادی بازار های محلی انرژی، از جمله تجارت همتا به همتا نیز در حال حاضر در حال توسعه و آزمایش هستند. این پلتفرم‌ها، معمولاً در سطح یک منطقه یا جامعه محدود بوده و با محدودیت‌های شبکه تعریف می‌شوند. در این راستا، توسعه بازارهای محلی برق را می توان به عاملی سبب ساز برای خود تامینی بیشتر مشترکین به صورت محلی قلمداد کرد. این امر، گرفتگی خطوط را در شبکه های توزیع و انتقال به ویژه در زمان اوج مصرف کاهش می دهد.
بازارهای محلی انرژی از طریق ایجاد انگیزه در سمت مصرف با گسترش انعطاف‌پذیری ناشی از تولید و ذخیره‌سازی به صورت محلی، شاخص های کفایت را بهبود می‌بخشد و از گرفتگی خطوط جلوگیری می‌کند. هسته اصلی پلتفرم های پیشنهادی بازارهای محلی برق، تجهیزات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات است که بازار انرژی را سازماندهی می کند. پلتفرم های موجود، علاوه بر تجارت همتا به همتا بین مشترکین، ارتباط مشترکین با شبکه بالادست و همچنین ارتباط با دیگر بازارهای محلی انرژی همسایه را ممکن می سازد. از دیگرسو، ذخیره سازی انرژی محلی و نصب لوازم خانگی هوشمند، انعطاف پذیری محلی موجود را افزایش می دهد. در این میان، ارائه مشوق های اقتصادی از طریق قیمت های تخفیفی برای مصرف محلی می تواند گامی بلند برای تشویق مشترکین به مشارکت در بازارهای محلی باشد. همچنین مشوق های اقتصادی یاد شده می تواند تولید کننده محلی را نیز تشویق به فروش انرژی مازاد خود به صورت محلی نماید.
مهمترین عوامل توانمندسازی بازارهای انرژی محلی عبارتند از:
• استفاده از تکنولوژی ICT مناسب و قابل اتکا
• استفاده از روش های یادگیری ماشین برای پیش بینی دقیق تولید و مصرف
• رفع موانع نظارتی
• استفاده از تجهیزات دقیق اندازه گیری و ارسال داده
• استفاده از تکنولوژی کارآمد ذخیره سازی انرژی
• پذیرش مشتری (Prosumer acceptance)
• بهره برداری از بلاک چین، که شفافیت تراکنش ها را تسهیل می کند و قابلیت اعتماد سیستم را افزایش می دهد.